کم پیش میآید که مسافر و گردشگری به استان فارس و شهر زیبای شیراز سفر کند و سری به مجموعه تاریخی پاسارگاد نزند . بازدید از این جاذبه باستانی که یادگاری از دوران هخامنشیان میباشد باعث غرور و افتخار هر ایرانی به تمدن و تاریخ کهن سرزمینش میشود . پاسارگاد شیراز با داشتن بخشهای مختلفی مانند کاخهای هخامنشی ، آرامگاه کوروش ، آثار دوره اسلامی و … یکی از مهمترین و دیدنیترین آثار تاریخی ایران است که هر ساله گردشگران زیادی را از داخل و خارج به خود جذب میکند .
پاسارگاد کجاست؟
پاسارگاد شیراز در جاده شیراز _ اصفهان و در فاصله ۱۲۰ کیلومتری مرکز استان فارس واقع شده . برای بازدید از این مجموعه تاریخی باید از جاده نام برده به سمت سعادت شهر حرکت کنید . بعد از عبور از سعادت شهر و طی کردن حدود ۲۰ کیلومتر دور برگردانی مقابل تان قرار دارد . با دور زدن از آن اولین خروجی شما را به شهر پاسارگاد میرساند . مجموعه پاسارگاد در انتهای روستایی به نام مادر سلیمان واقع شده .
تاریخچه و دلیل ساخت پاسارگاد
گفتیم که پاسارگارد شیراز یادگاری به جای مانده از دوره هخامنشیان و ایران باستان است . این منطقه از گذشته به دلیل موقعیت جغرافیایی محل پناه گرفتن و زندگی اقوام گوناگونی بوده . در دوران هخامنشیان نیز جلگه پاسارگاد باغ باشکوهی بوده که از دو کاخ ایرانی و تالارهایی شکیل میشده . اصلیترین بنای ساخته شده در این مجموعه مقبره کوروش کبیر است . خود شهر پاسارگاد نیز به دستور این پادشاه ایرانی ساخته شده و اولین پایتخت حکومت هخامنشی بوده است . مجموعه تاریخی پاسارگاد شیراز در سال ۱۳۸۳ به عنوان پنجمین مکان در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسید .
جاهای دیدنی پاسارگاد شیراز
همانطور که اشاره کردیم پاسارگاد شیراز از بخشهای مختلفی تشکیل میشود که عبارتند از : آرامگاه کوروش ، کاخها و باغهای اطراف و …که البته بخش زیادی از این مجموعه به مرور زمان و در طی سالها از بین رفته یا آسیب دیده است . در ادامه به قسمتهای مختلف این منطقه اشارهای خواهیم کرد
آرامگاه کوروش
اصلیترین و مهمترین سازه به جای مانده در پاسارگارد شیراز مقبره کوروش است که با تلفیقی از معماری ایرانی یونانی و مصری از دوران هخامنشیان به جای مانده . این بنا تا یک قرن پیش به آرامگاه مادر سلیمان معروف بوده و از نظر ظاهری شباهت زیادی به زیگورات دارد . ظاهر سازه به صورت کاملاً ساده و از سنگ آهک سفید ساخته شده و ارتفاع کلی آن به ۱۱ متر میرسد . یک اتاقک با سقفی که از بیرون شبیه به شیروانی است بر روی سکویی شش پلهای بر فراز آرامگاه قرار گرفته . در ورودی مقبره در شمال غربی بنا واقع شده است .
کاروانسرای مظفری
در فاصله ۱۰۰ متری از آرامگاه کوروش کاروانسرایی وجود دارد که در دوره آل مظفر ساخته شده . در واقع این کاروانسرا به دلیل عبور و مرور زیاد کاروانها از این جاده بنا شده است. این سازه حیاطی به وسعت ۲۰۰ متر و ایوانی حدود ۳۰ متر مربع دارد و در حال حاضر بقایایی از دیوارهها و شالوده بنا قابل مشاهده است .
مسجد اتابکی
در قرن هفتم هجری یعنی در دوران اتابکان فارس دستور به ساخت مسجدی در اطراف آرامگاه کوروش صادر شد . این مسجد که در زمره قدیمیترین مساجد ایران قرار میگیرد با ستونهایی که در فواصل نامنظم چیده شده و از بقایای کاخهای شاهی میباشد یکی از دیدنیترین بخشهای مجموعه پاسارگاد محسوب میشود . در واقع مسجد اتابکی به گونهای طراحی شده که مقبره کوروش در میانه آن قرار میگیرد . بقایای ین مجموعه تا زمان جشنهای ۲۵۰۰ ساله پابرجا بود . اما متاسفانه در سال ۱۳۵۰ و به بهانه مرمت آثار باستانی دروازهها و کتیبههای قرآنی آن به مکان دیگر منتقل شد .
برج سنگی
برج سنگی که به آرامگاه کمبوجیه یا زندان سلیمان هم معروف است بنایی است که در میان دشت واقع شده . در مورد اینکه این بنا مقبره کمبوجیه فرزند بزرگ کوروش کبیر باشد اختلاف نظرهایی وجود دارد . برخی میگویند بنای تخت رستم که در ۴ کیلومتری تخت جمشید است آرامگاه این پادشاه بوده . برخی دیگر آثار سنگی موجود بین تخت جمشید و نقش رستم را که به تخت گوهر شهرت دارد آرامگاه کمبوجیه میدانند . عدهای هم کتیبههای موجود در ویرانه سنگی زندان سلیمان پاسارگاد را مکان واقعی مقبره پسر کوروش در نظر میگیرند . برج سنگی تحت عنوان بنای زندان در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده و شباهت زیادی به کعبه زرتشت در مجموعه نقش رستم دارد .
مجموعه باغ شاهی
نخستین نمونه باغ سلطنتی ایران مجموعه باغ شاهی پاسارگاد است که تمام باغهای ایرانی از آن زمان به بعد از این پردیس الگوبرداری شده . البته این مجموعه در حال حاضر از بین رفته و تنها آثار کمی از آن به چشم میخورد . اما گویا در آن دو کوشک وجود داشته که از آنها برای استراحت و تفریح در فضای باغ استفاده میکردند . همه کاخها نیز درون همین پردیس پاسارگاد واقع شده و ساخت و طراحی آن در آن زمان یک نوآوری حیرت انگیز به شمار میرفته لست .
تل تخت
در انتهای شمال شرقی مجموعه پاسارگاد بنایی وجود دارد که محل ارگ سلطنتی کوروش بزرگ بوده است . اما ساخت آن به دلیل مرگ ناگهانی این پادشاه ناقص مانده . پل تخت یا تختگاه بعد از فروپاشی حکومت هخامنشیان مقر سربازان یونانی بوده و دو گنجینه از سکههای سلوکی نیز در این محوطه کشف شده است .
پل پاسارگاد
در سال ۱۳۴۲ آثاری از یک پل تاریخی در پاسارگاد شیراز کشف شد که گویا بر روی آبراهای که از رود پلوار منشعب میشده قرار داشته است . درباره قدمت این پل اطلاعات چندان زیادی در دست نیست . اما بسیاری معتقدند که متعلق به اواخر دوره هخامنشی و یا حتی بعد از آن است .
محوطه مقدس
پشت تپه ماهورهای سنگی فضایی وجود دارد که گویا برای برگزاری مراسمهای آیینی مورد استفاده قرار میگرفته . علت این نظریه وجود دو پایه و یک سکوی مطبق سنگی در این محوطه است که بر اساس نمای آرامگاه داریوش بزرگ در نقش رستم کاربری آنها را برای انجام مراسم و نیایشها در نظر گرفته اند و از سکوها به عنوان آتشدان استفاده میشده . در ۱۲۰ متری غرب این آتشدانها ساختاری تپه مانند از خشت و سنگ وجود دارد که گویا برای اجرای مراسمات مذهبی و یا قربانیها مورد استفاده قرار میگرفته .
از دیگر بخشهای مجموعه پاسارگاد شیراز میتوان به :
تنگ بلاغی
نقش برجستهها
کاخهای پاسارگاد که شامل کاخ اختصاصی ، کاخ بار عام و کاخ دروازه میشود اشاره کرد .
هزینه و ساعات بازدید پاسارگاد شیراز
گردشگران و علاقمندان به آثار باستانی میتوانند همه روزه بین ساعتهای ۸ تا ۱۷ و ۳۰ دقیقه در پاییز و زمستان و بین ساعت های ۸ تا ۱۹ در بهار و تابستان از این مجموعه تاریخی و باشکوه دیدن کنند .
برای تهیه بلیط قطار و هواپیما با مناسبترین شرایط و همچنین آگاهی از تورهای لحظه آخری به سایت بلیط اینجا مراجعه کنید .
[…] و از جمله جاذبههای تاریخی مهم ایران است که ما در مطلب آشنایی با پاسارگارد شیراز به آن پرداخته ایم […]