مسجد گردی در استانبول

استانبول ، شهر بناها و ساختمان های اصیل و سنتی است که هنر معماری عثمانی و اسلامی را به نمایش میگذارد . خیلی ها در سفر به ترکیه آنقدر جذب سواحل و تفریحات جذاب آن میشوند که شاید فراموش کنند سری به جاذبه های فرهنگی و تاریخی آن بزنند. اما در میان گردشگران هستند کسانی که عاشق تاریخ ، هنر و معماری اند . برای این دسته از افراد بازدید از مسجد های تاریخی استانبول میتواند بسیار جذاب باشد . .ما در مطلب مسجد گردی در استانبول قصد داریم تعدادی از این شگفتی های معماری را به شما معرفی کنیم .

با توجه به حاکمیت طولانی مدت مسلمانان برکشور ترکیه تعداد این مسجد ها کم نیست . انگار هر یک از حاکمان عثمانی که به سلطنت میرسید برای به رخ کشیدن هر چه بیشتر ثروت و قدرت خود دستور ساخت یک مسجد را میداد .در واقع در نگاه اول هر یک از این مساجد یک کاخ با شکوه اند که نقش عبادتگاه را ایفا میکنند

مسجد ایاصوفیه

ما در مطلب مسجد ایاصوفیه در مجله گردشگری بلیط اینجا به طور مفصل به معرفی این بنای باشکوه و تاریخی پرداختیم . در این مطلب هم در اول لیست مساجد معروف استانبول ناگریزیم اشاره ای به آن داشته باشیم .

همان طور که میدانید ایاصوفیه به لحاظ اهمیت معماری و تاریخی رتبه اول را در میان مساجد استانبول دارد .  این بنا در ابتدا کلیسا بوده که به دستور ژوستینین یکم، امپراطور روم شرقی ساخته شده . برای ساخت این سازه ۱۰ هزار کارگر زیر نظر ۱۰۰ معمار به مدت ۵ سال مشغول بودند و در نهایت بزرگترین کلیسای جهان و مهم ترین کلیسای ارتدکس را ساختند .

پس از فتح استانبول توسط محمد فاتح عثمانی و به دستور او این کلیسا به مسجد تغییر کاربری داد و تا زمان آتاتورک نیز به همین منظور استفاده میشد . اما از زمان آتاتورک به بعد به عنوان موزه تغییر کاربری داد .

گنبد مسجد ایاصوفیه که بسیار معروف است به عنوان مظهری از معماری بیزانس شناخته میشود . در قرن شانزدهم دیواره های عظیم ایاصوفیه زیر نظر یک مهندس معمار معروف عثمانی تقویت شد تا این گنبد بتواند تا قرن ها پابرجا بماند .

مسجد سلطان احمد

در مسجد گردی در استانبول این بار سراغ مسجد معروف سلطان احمد میرویم . این بنای باشکوه که به خاطر کاشی های آبی رنگ به کار رفته در آن به مسجد آبی هم شهرت دارد جایگاه ویژه ای بین جاذبه های تاریخی استانبول و ترکیه پیدا کرده .

کاشی هایی که در دیواره های داخلی مسجد به کار رفته همگی با دست رنگ شده . در شب ۵  گنبد اصلی و ۷ گنبد کوچک تر به علاوه ۶ مناره مسجد در هاله ای از نور آبی قرار میگیرند و فضایی خاص ایجاد میکنند.

این مسجد به دستور سلطان احمد یکم و بعد از شکست او در جنگ با صفویان برای قدرت نمایی مجددش ساخته شد . او برای این کار، معمار معروف آن دوران یعنی معمار سینان را به کار گرفت . معمولا حکام قبلی مساجد را با غنایم به دست آمده از جنگ ها میساختند. اما سلطان احمد که در هیچ جنگی پیروز نشده بود همه هزینه های ساخت مسجد را از خزائن دولت صرف میکرد .

تزیینات این مسجد بسیار منحصر به فرد و دیدنی است . پایین دیواره های آن همگی با کاشی ازنیک زینت داده شده .بالای دیوار ها هم ۲۰۰ پنجره ساخته شده که نور مسجد را تامین کند .

خطاطی های سید کاظم و چلچراغ های باشکوه به کار رفته در مسجد همگی بر شکوه و زیبایی آن افزوده . این مسجد با شکوه و محله اطرافش در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده .

مسجد رستم پاشا

از نظر بزرگی و وسعت این مسجد به پای سایر مساجد معروف استانبول نمیرسد . اما این دلیل بر این نمیشود که اهمیت آن کم باشد. چرا که تزیینات به کار رفته در آن به قدری زیبا و دیدنی است که در جذب گردشگر دست کمی از مساجد بزرگ و وسیع استانبول ندارد .

همانطور که از نام آن پیداست این سازه به دستور رستم پاشا داماد و وزیر اعظم سلطان ساخته شد .اما عمر او کفاف نداد تا بنایی را که به ساخت آن اراده کرده بود ببیند . رستم پاشا در بین مردم شخصیت محبوبی نبود و مردم فکر می‌کردند که او هم‌دست خرم سلطان بوده که باعث شدند سلطان سلیمان پسرش «ولیعهد مصطفی» را به قتل برساند.

معمار این مسجد هم استاد سینان هنرمند معروف ترکی بود . این بنای تاریخی به وسیله کاشی های ایزنیک قرمز تزئین شده است که در آن زمان ارزش زیادی داشته .چرا که تهیه رنگ قرمز آن بسیار کار دشواری بوده . رستم پاشا برای نمایش قدرتش تعمدا از این کاشی ازرشمند و کمیاب در قسمت های مختلف مسجد استفاده کرده.

مسجد سلیمانیه

مسجد سلیمانیه روی تپه سوم از هفت تپه استانبول قرار دارد و مشرف بر شاخ طلایی است . از این مسجد چشم انداز زیبا و کاملی از شهر استانبول مقابلتان قرار دارد . این بنا به دستور سلطان سلیمان و باز هم به دست معمار سینان ساخته شد و چهارمین مسجد سلطنتی استانبول است . این مسجد ۱۰ مناره دارد که نشان از این است که سلطان سلیمان دهمین پادشاه عثمانی است .

در واقع این اثر یک مجموعه است که علاوه بر مسجد انواع مدرسه،آشپزخانه،حمام و کاروانسرا هم در آن قرار دارد .

متاسفانه این مسجد هم مانند اغلب بناهای ترکیه که در طی زلزله و آتش سوزی دچار تخریب شده اند بخش هایی از خود را از جمله بیشتر تزئیناتش را در آتش سوزی سال ۱۶۶۰ از دست داده . همچنین گنبد این بنا در زلزله سال ۱۷۶۶ از بین رفت .

مسجد فاتح

یکی دیگر از مساجد تاریخی استانبول که به عنوان یک بنای باشکوه بازمانده از معماری و هنر عثمانی به شمار میرود مسجد فاتح است . علت نام فاتح بر این بنا این است که محمد دوم بعد از فتح استانبول دستور به ساخت آن داد . گویا این حاکم عثمانی با انجام این پروژه قصد این را داشته که شهر قدیمی کنستانتینوپل مسیحی را به پایتخت مسلمانان، استانبول، تبدیل کند.

بعد از این بسیاری دیگر از حکام عثمانی نیز در پی محقق شدن همین هدف به ساخت مدارس و مساجد اسلامی مشغول شدند. تا به شهری مسیحی رنگ و بوی اسلامی بدهند .

این مسجد در محلی که قبلا کلیسای رسولان مقدس بیزانس و مقبره بنیانگذار شهر ، کنستانتین قرار داشت ساخته شد . این سازه ی تاریخی نیز از گزند زلزله در امان نبود و خسارت های زیادی بر آن وارد شد .

بنای اصلی مسجد در قرن هجدهم کاملا از بین رفت . سلطان سلیم دوم دستور داد تا بنای قبلی را کامل بکوبند و یک مسجد دیگر از نو بسازند .این سازه هم مجدد در زلزله سال ۱۷۶۶ از بین رفت و مجددا مسجدی در آن محل به دستور سلطان سلیم سوم ساخته شد .