معرفی اورامانات
در این مطلب از مجله گردشگری بلیط اینجا قصد داریم به سراغ بخش غربی کشور و یکی از مناطق دیدنی استان کردستان رفته و به معرفی اورامانات بپردازیم . در واقع روستای اورامان که به آن اورامان تخت یا هورامان تخت یا هه ورامان میگویند منطقه‌ای است که بین دو کشور ایران و عراق مشترک می‌باشد . این روستا به دلیل داشتن معماری پلکانی به هزار ماسوله کردستان نیز شهرت پیدا کرده است . قرارگیری این منطقه در کوهستان‌های منطقه اورامانات با داشتن جاذبه‌ها و جاهای دیدنی بسیار و آب و هوایی مطبوع و لذت بخش باعث شده سالانه گردشگران زیادی را به خود جذب کند . در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با یکی دیگر از روستاهای اصیل، دیدنی و کهن ایران آشنا کنیم .
.
اورامانات کجاست؟
اورامانات منطقه‌ای در غرب استان کردستان و در بخش اورامان شهرستان سروآباد می‌باشد . این منطقه از غرب به عراق و از جنوب به استان کرمانشاه منتهی می‌شود و فاصله آن با مریوان حدود ۷۵ کیلومتر است. در واقع این ناحیه بین ایران و عراق مشترک می‌باشد و با داشتن چشمه‌های مشهوری به نام سیروان و لیله بین گردشگران معروف است . اورامانات از دو بخش کوچک و بزرگ تشکیل شده . بخش کوچک آن متعلق به شهر حلبچه در کشور عراق است. و بخش بزرگ آن جزو استان‌های کرمانشاه و استان کردستان ایران می‌باشد . روستای اورامان تخت نیز مرکز بخش اورامان است .
تاریخچه روستای اورامانات
بر اساس آثار و شواهد و گزارشات باستان شناسی که بر اساس قدمت آثار باستانی و تاریخی روستای اورامان به دست آمده؛ قدمت این منطقه را بین ۴۰ هزار سال تا ۱۲ هزار سال پیش تخمین زده اند . اغلب این آثار در حوالی روستای هجیج ،ناو و اسپریز کشف شده‌اند. که ابزارهای سنگی نخستین انسان‌های غارنشین و استخوان‌های حیوانات شکار شده بر جای مانده را شامل می‌شود . همچنین وجود بقایایی از اجاق‌ها در غارها که همه آنها مربوط به دوران پارینه سنگی می‌باشد از دیگر شواهد است . اورامان حکومت‌های آشوریان ،مادها ،هخامنشیان و یونانیان را از سر گذرانده است . همچنین با قدمتی که دارد منطقه‌ای تاریخی و مهم به شمار می‌رود که در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است .
علت نام گذاری اورامانات
اورامان معانی بسیار زیادی دارد که بررسی همه آنها از حوصله این مطلب خارج است . اما ریشه اورامان به زبان پهلوی به معنی خوانندگی است . در زبان اوستایی نیز ترجمه آن به معنی جایگاه خورشید می‌شود .
در فرهنگ دهخدا اورامان را برگرفته از کلمه اورام معرفی کرده است که نام یکی از سروده‌های زرتشتی است . با توجه به گرایش دینی مردم این منطقه به زرتشت این معنی نسبت به سایر معانی قابل قبول‌تر و محتمل‌تر است . همچنین اورامان یا همان هورامان که در زبان محلی به آن هه ورامان میگویند از دو بخش هورا و مان تشکیل می‌شود . بسیاری معتقدند که هورا همان اهورا می‌باشد و در مجموع معنای اورامان یا هورامان را خانه اهورا مزدا در نظر می‌گیرند.
آب و هوای روستا
از آنجا که منطقه اورامان در موقعیتی کوهستانی واقع شده ؛چشمه ها و چراگاه‌های بسیاری در آن وجود دارد .همچنین در دامنه کوهستان ها باغ‌های بسیار زیبا و زیادی به چشم می‌خورد . از این رو شغل اصلی بیشتر مردم منطقه باغداری و دامداری می‌باشد.
درختان بلوط ،گردو، انجیر ،پسته وحشی و گیاهان ریواس کنگر و ترشکه بخش اصلی پوشش گیاهی این خطه است . شرایط کوهستانی منطقه باعث شده سرمای هوا در آنجا فقط مربوط به پاییز و زمستان نباشد و گاهی تا فصل بهار نیز ادامه پیدا کند. از نظر تنوع جانوری نیز گونه های مختلف و متعددی از حیوانات در این منطقه زیست می‌کنند.
معماری روستای اورامانات
وقت آن رسیده که در معرفی اورامانات به سراغ بررسی معماری این روستا برویم . همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم روستای اورامان از روستاهای پلکانی به شمار می‌رود که ما در مطلب روستاهای پلکانی ایران به طور مفصل به معرفی آنها پرداختیم . از نظر ظاهری این روستا شکلی هرم گونه دارد که در راس آن قلعه ای باستانی به چشم می‌خورد . خانه‌های این روستا مانند همه روستاهای پلکانی به این گونه است که حیاط هر خانه پشت بام خانه‌ای دیگر است .
اغلب خانه‌ها با استفاده از سنگ و به صورت خشک چین ساخته شده . یعنی ملاتی در آنها به کار نرفته است . شکل ظاهری معماری خانه‌ها به این گونه است که دارای سقف‌های چوبی و پنجره‌های آبی مزین شده به گل و گلدان‌های زیبا و متنوع می‌باشد . برخی خانه‌های این روستا قدمتی بیش از ۹۰۰ سال دارند . اغلب این خانه‌ها به صورت دو طبقه ساخته شده است و طبقه همکف آن محل نگهبانی گله ،دام‌ها و انبار می‌باشد . طبقه بالا ههم فضای اصلی مسکونی که از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شود را شامل شده .
جاهای دیدنی روستای اورامانات
جنگل‌های سرسبز و انبوه و طبیعت زیبا و دلنواز اصلی‌ترین دیدنی و جاذبه این منطقه به شمار می‌رود. همچنین مهمترین دلیل در جذب گردشگر این روستا نیز محسوب می‌شود . اما علاوه بر آن جاذبه‌های تاریخی و مذهبی دیگری نیز در این روستا وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت.
قلعه اورامان
قدمت قلعه اورامان به بعد از پیدایش اسلام در ایران برمی‌گردد . این قلعه در زمان صفویان پناهگاهی برای آنها به شمار می‌رفته که بتوانند از راه دور به عثمانی‌ها حمله کنند .
مسجد جامع اورامانات
یکی از مهمترین و دیدنی ترین جاذبه‌های اورامانات مسجد جامع این منطقه است که از خاص‌ترین و زیباترین مسجدهای ایران به شمار می‌رود. ستون‌ها و دیوارهای این بنا با چوب گردو پوشیده شده و روی آن طرح‌های اسلیمی و منبت کاری به چشم می‌خورد . این مسجد فقط یک جاذبه ی مذهبی به شمار نمی‌رود بلکه به دلیل نوع ساخت، مواد و مصالحی که در آن به کار رفته با کمترین آسیبی که به محیط زیست رسانده برای طبیعت دوستان نیز محلی جذاب محسوب می‌شود .
آرامگاه پیر شالیار
آرامگاه پیر شالیار بنایی سنگی با یک گنبد کوچک و سبز رنگ است که بین کوه‌های تخته ثانی ،پیر رستم، مله اسب و کوسالان در روستای اورامانات واقع شده است . در این آرامگاه پیکر یکی از نوادگان امام صادق بوده است که برای مردم روستا فردی بسیار محترم و شریف بوده است دفن می‌باشد . افسانه‌ها و داستان‌های زیادی درباره بعضی از قسمت‌های آرامگاه پیر شالیار وجود دارد .
برای مثال روی درختان اطراف آن تکه پارچه‌های جورواجور دیده می‌شود که در واقع تکه‌هایی هایی از لباس‌های بیمارانی است که به امید شفا آنها را به درختان این آرامگاه آویزان کردند . همچنین سنگی مقدس در آرامگاه پیر شالیار وجود دارد که بر اساس اعتقاد مردم اورامانات سنگ این آرامگاه باعث برکت زندگی می‌شود. به همین دلیل با سنگ‌های کوچک به این سنگ بزرگ ضربه‌هایی می‌زنند و خورده‌هایی از آن را با خود به خانه‌هایشان می‌برند. یک باور دیگر در بین بومیان است که درخت بلوط پشت آرامگاه خاصیتی دارد که اگر کسی که کمردرد داشته باشد به آن تکیه دهد کمردردش شفا می‌گیرد .
بهترین زمان سفر
همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم به دلیل شرایط کوهستانی این منطقه و آب و هوای آن باعث شده که از اواسط بهار تا اواخر تابستان بهترین زمان برای سفر به آن باشد . میتوان گفت که اردیبهشت اوج شکوه و تجلی زیبایی‌های اورامان به شمار می‌رود و این منطقه در این ماه سال به بهشتی روی زمین تبدیل می‌شود.
