مسجد نصیرالملک شیراز
شیراز یکی از محبوب ترین شهر های ایران برای گردشگری و گشت و گذار است . در این شهر باصفا همه چیز از عطر بهار نارنج و هوای دل انگیز گرفته تا بناها و دیدنی های تاریخی و اصیل روح و جان شما را جلا میدهد . یکی از این جاذبه ها که طرفداران زیادی بین توریست های داخلی و خارجی پیدا کرده مسجد نصیرالملک شیراز است . حتما شما هم عکس های هنری افراد مختلف در کنار شیشه ها و انعکاس نورهای رنگی و خاص را در فضای مجازی دیده اید . لوکیشن این عکس ها همین مسجدی است که در این مطلب از بلیط اینجا به آن خواهیم پرداخت . با ما همراه باشید تا با دنیای نور و رنگ در مسجد نصیرالملک شیراز آشنا شوید .
مسجد نصیرالملک کجاست؟
مسجد نصیرالملک در جنوب خیابان لطفعلی خان زند شیراز و در محله ی گودعربان واقع شده است . این بنای تاریخی بازمانده از دوران قاجار به مسجد صورتی هم شهرت دارد و در کوچه ای به نام نصیرالملک بنا شده .
تاریخچه مسجد
همان طور که پیش تر اشاره کردیم قدمت مسجد نصیرالملک شیراز به دوره ی قاجار برمیگردد . در واقع ساخت این مجموعه ی تاریخی در سال ۱۲۵۵ هجری قمری کلید خورد و در سال ۱۲۶۵ این پروژه به پایان رسید . دستور ساخت مسجد را حاکم فارس ، علی ملاباشی صادر کرد و معماری آن را برعهده محمد حسن معمار قرار داد .
این فرد از دربار وقت لقب نصیرالملک را دریافت کرده بود و لقب خود را بر مسجدی که بنا کرده بود گذاشت . او این مجموعه را به عنوان عام المنفعه در اختیار عموم قرار داد و نام خود را ماندگار کرد . در حال حاضر نوادگان نصیر الملک درآمد مسجد را صرف امور خیریه میکنند .گویا شیشه های رنگی معروف این بنا ابتدا توسط محمد جعفر و استاد محمد رحیم ساخته شد و چند سال بعد توسط استاد حاج میرزا مورد مرمت قرار گرفت .
معماری مسجد نصیرالملک شیراز
سبک معماری مسجد نصیرالملک شیراز برگرفته از معماری عصر سلجوقی یا همان سبک رازی است . در این سبک بناها بر پایه الگوهای معماری کهن ایرانی با ایوان ها و ستون ها و … ساخته میشود . این مسجد هم از مساجد دو ایوانی است . دارا بودن ایوان خانه شمالی و جنوبی ،دو شبستان با پنجره های چوبی و رنگی ، قرینگی همه ی بخش ها و تزئین های متفاوت و منحصر به فرد آن ، این مجموعه را به یک نمونه تمام عیار از اوج هنر معماری تبدیل کرده است . به گونه ای که لقب عروس مسجد های ایران به این بنا تعلق گرفت .
تزیینات معماری مسجد نصیرالملک
شیشه های رنگی
تزئینات از مهم ترین ویژگی های بناها در معماری ایرانی به شمار میرود . در دوره صفوی به دلیل وقت گیر بودن کاشی معرق ، کاشی هفت رنگ ابداع و جایگزین شد . این کاشی ها در اندازه های مختلف قالب زده میشد و در دوره قاجار تنوع و زیبایی بیشتری به خود گرفت . این مسجد هم با کاشی های هفت رنگ تزئین شده و جذابیت بالایی پیدا کرده است .
در همه جای مسجد از سر در ورودی گرفته تا شبستان غربی میتوانید این تزئینات رنگارنگ صورتی، زرد، نارنجی، سفید، فیروزه ای و …را ببینید . شبستان غربی اوج نمود این شیشه ها و بازتاب نور های رنگی از میان آنهاست . اگر بین ساعت ۹ تا ۱۱ صبح در این قسمت مسجد باشید میتوانید از همان عکس های هنری و زیبای معروف بگیرید .نقش مایه ی اغلب کاشی ها گل های مختلف به خصوص گل محمدی صورتی و گل زنبق زرد است . لقب مسجد صورتی هم به خاطر استفاده زیاد از این رنگ در تزئینات مسجد به آن داده شده است .
ستون ها
یکی دیگر از دیدنی های مسجد ستون های مرمرین است که نمونه ی آن را میتوان در مسجد وکیل شیراز هم دید . این ستون ها در زیر طاق های شبستان های غربی و شرقی مسجد نصیر قرار دارند و علاوه بر کاربرد بار بر بودن بنا در معماری و زیبایی آن هم نقش به سزایی دارند . ۱۲ ستون در دو ردیف ۶ تایی وزن سقف مسجد را بین هم تقسیم کرده اند و با قرینگی زیبا و اسلوب تزئینی نقش خود را در معماری ظاهری بنا نیز ایفا میکنند .
بخش های مختلف مسجد نصیرالملک
سر در ورودی
طاقی باشکوه با مقرنس کاری هایی قندیلی سر در ورودی مسجد را تشکیل میدهد .دو طاقنمای در شرق و غرب وجود دارد که به صورت قرینه ساخته شده . از بدو ورود کاشی های هفت رنگ نوید بنایی رنگارنگ را به شما میدهد . بالای در بزرگ چوبی مسجد که در آن از هنر سنگ تراشی استفاده شده میتوانید شعری از شاعر بلند آوازه ی عصر قاجار ، شوریده ی شیرازی ببینید .
هشتی
ساخت هشتی در مساجد ایرانی نشان از سبک معماری درونگرایی این بناها دارد . این قسمت غالبا به صورت ۸ ضلعی با گنبدی بر بالای آن طراحی می شده .هشتی مسجد نصیرالملک شیراز هم مانند سایر جاهای آن تزئیناتی با کاشی های معرق و هفت رنگ دارد .
حیاط
بعد از گذر از هشتی وارد حیاط میشوید . در این قسمت از مسجد میتوانید جلوه ای از معماری ایرانی را به تمامی ببینید . حوض سبز رنگ بزرگی که در وسط این حیاط قرار دارد و ایوان جنوبی و گلدسته ها را در خود منعکس میکند به علاوه گلدان هی شمعدانی که دور تادورش چیده شده فضایی اصیل و با صفا به این قسمت بخشیده است . دیوار های بیرونی حیاط پوشیده شده از کاشی های الوان هفت رنگ با غلبه ی رنگ صورتی و زرد است .
شبستان غربی
شبستان غربی اصلی ترین بخش مسجد است و شبستان اصلی محسوب میشود . ۲۴ طاقگاه پوشیده از کاشی های هفت رنگ با ۱۲ ستون حجاری شده ، که آن ها را به دوش میکشند تصویری ایست که در این قسمت میبینید . در اطراف این شبستان ۷ در چوبی قرار دارد که با پنجره های رنگی خود شهرت پیداکرده اند .
کف شبستان با فرش های اعلای ایرانی پوشیده شده و تمام دیوار ها با کاشی های رنگارنگ تزئین شده اند . اینجا همان جاییست که نور خورشید در ساعاتی از صبح با عبور از شیشه های رنگارنگ تصویری جذاب و لوکیشنی بی نظیر برای عکاسی به بازدید کنندگان عرضه میکند .
شبستان شرقی
این شبستان بر خلاف نمونه ی غربی اش ساده تر به نظر میرسد . طاقگاه های این قسمت اجری است و خبری از کاشی های رنگارنگ در آن نیست . سر در این قسمت با شعری از حضرت سعدی آراسته شده .شبستان شرقی که در زمستان ها مورد استفاده قرار می گرفته با راهرویی به چاه آب میرسد . امروزه موزه ی اوقاف در این شبستان قرار دارد .
ایوان شمالی یا طاق مروارید
این ایوان به شاه نشین شهرت دارد و سقف آن با مقرنس کاری های زیبایی تزئین شده . این قسمت دارای سه نیم طاق در سه طرف است .طاق وسط از بقیه بلند تر است و به آن طاق مروارید میگویند . دیواره های این طاق با آیات و احادیث آراسته شده است . همه جای ایوان شمالی با کاشی های هفت رنگ تزئین شده .
ایوان جنوبی
در جنوب حیاط ایوان جنوبی و گلدسته ها واقع شده است که جهت قبله را نشان میدهند . دیوار های این قسمت هم با معرق و کاشیکاری های چشم نواز تزئین شده است .
زمان بازدید از مسجد نصیرالملک شیراز
این مسجد تاریخی در نیمه اول سال از ساعت ۸ صبح تا ۱۷ میزبان گردشگران است . اما در نیمه دوم سال در های مسجد ساعت ۷ صبح برای بازدید عموم باز و ۱۶ و ۳۰ دقیقه بسته میشود . اما همان طور که گفتیم اگر میخواهید جشنواره ی نور ها و رنگ ها را در این مسجد شاهد باشید سعی کنید بین ساعت ۸ تا ۱۰ صبح خودتان را به این شاهکار تماشایی برسانید .
در مورد شیراز در مجله گردشگری بلیط اینجا بیشتر بخوانید :
راهنمای کامل سفر به شیراز و معرفی رستوران های شیراز
بناهای تاریخی شیراز، زیبا، چشم نواز، استوار