ایران همواره که از نظر غذایی و فرهنگی در رتبه‌های بالا میان تمدن‌ها قرار داشته است، اقوام بسیار زیادی در نقاط مختلف ایران زندگی می‌کردند و این کشور به دلیل گستردگی مرز و وجود جاده ابریشم و همسایگی با امپراطوری‌های بزرگ، از تنوع غذایی بالایی از شرق تا غرب و از شمال تا جنوب دارد. معروف ترین غذاهای محلی ایران یک از مواردی است که موجب سفر بسیاری از توریست‌ها به ایران است. بعد از تماشای اماکن تاریخی و طبیعی و خرید سوغاتی مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید خوردن غذاهای محلی هر استان است.
· غذاهای محلی خراسان رضوی:
خراسان رضوی به‌دلیل وجود حرم امام رضا علیه السلام همیشه یکی از مهاجرپذیرترین استان‌های ایران بوده است؛ به همین دلیل است که اقوام بسیاری مانند کرد کرمانج، ترک و … در این استان زندگی می‌کنند و تنوع غذایی بسیار بالایی وجود دارد.
مهم‌ترین غذاهای محلی خراسان رضوی موارد زیر هستند:
o حلیم نیشابوری
این حلیم خوشمزه از گوشت فراوان و بلغور گندم درست می‌شود و روی ان شکر یا نمک به همراه قیمه ریخته می‌شود.
o اش لخشک مشهدی
یک نوع آش معروف از میان ده‌ها اشی است که در خراسان پخته می‌شود و در آن سبزی اسفناج به همراه رشته‌های پهن ریخته می‌شود. این اش همراه با دوغ ساده یا دوغ مخلوط با سیر خورده می‌شود.
o شیشلیک
گوشت راسته گوسفندی است که طعم‌دار شده است و مانند دیگر کباب‌ها به سیخ کشیده می‌شود.
o شله مشهدی
یکی از معروف‌ترین و سنگین‌ترین غذاهای محلی مشهد است که با گوشت و حبوبات فراوان پخته می‌شود و خاصیت غذایی بسیار بالایی دارد. روی شله مشهدی نیز قیمه ریخته می‌شود و با نمک یا شکر خورده میگردد.
o دیگچه
دسری مانند شله زرد است که معمولا در مناسبت‌های خاص و در سه رنگ زرد و سفید و کاکائویی پخته می‌شود.
· غذاهای محلی اصفهان:
اصفهان مهم فرهنگ و هنر ایرانی است که از دیرباز هنر و غذاهای محلی معروف ان موجب جذب مسافران زیادی به این شهر و دیار شده است.
معروف‌ترین غذاهای محلی اصفهان موارد زیر هستند:
o بریانی یا بریونی اصفهان
این غذای چرب از گوشت گوسفندی تهیه می‌شود و و به ان نعنا و ادویه جات اضافه میگردد.
o تاس کباب
تاس کباب در بسیاری از شهرهای ایران پخته می‌شود اما اصلیت ان به اصفهان باز میگردد. در این غذا گوشت گوسفندی، سیب‌زمینی و هویچ و گوجه فرنگی وجود دارد.
· غذاهای محلی گیلان:
رشت در مرکز گیلان، به عنوان شهر خلاق غذا در یونسکو به ثبت رسیده است. انواع چاشنی‌ها مانند رب انار و سیر و روغن زیتون رکن جدایی ناپذیر غذاهای محلی این استان هستند.
معروف ترین غذاهای محلی رشت موارد زیرهستند:
o کته کباب
این کباب از گوشت گوساله که با ماست، روغن زیتون و آب پیاز طعم دار شده است، پخته می‌شود.
o کباب ترش
کباب ترش گیلای از گوشت گوسفندی یا گوساله همراه با افزودن پیاز و سیر و رب انار و گردوی خرد شده اماده می‌شود.
o مرغ ترش
برای تهیه این خورشت مرغ، لپه، پیاز، سیر،سبزی های معطر (تره، جعفری، گشنیز، نعناع، خالواش)وکمی آب نارنج را باهم مخلوط می‌کنند و پس از جا افتادن به ان تخم هم زده می‌افزایند.
o میرزا قاسمی
میرزا قاسمی ترکیبی بادمجان کبابی، سیر فراوان، رب، گوجه تازه و تخم مرغاست.
o انار بیج
این خورشت خوشمزه ظاهری شبیه به فسنجان دارد و درون ان از گوشت قلقلی و رب انار و گردو و دانه‌های انار استفاده می‌شود.
o باقلا قاتق
اگر باقالی پوست کنده، شوید خشک، سیر کوبیده، نمک و زردچوبه و تخم مرغ را باهم مخلوط کنید، غذای محلی خوشمزه‌ای به‌نام باقلاقاتق خواهید داشت.
· غذاهای محلی فارس:
غذاهای محلی استان فارش معمولا عطر و بوی گیاهان معطر دشت‌ها یا خرما و ماهی استان‌های همجوار را به همراه دارند.
غذاهای محلی فارس عبارت‌اند از:
o کلم پلو شیرازی
کلم پلو یکی از غذاهای محلی و معروف شیراز است که در آن از کلم، گوشت چرخ کرده، برنج و ادویه‌ها استفاده می‌شود. این غذا به صورت لایه‌لایه تهیه می‌شود، به این صورت که در قسمت پایین قابلمه لایه‌ای از برنج و کلم قرار می‌گیرد و روی آن لایه‌ای از گوشت چرخ کرده و ادویه‌ها ریخته می‌شود. سپس لایه‌های برنج و کلم به ترتیب تکرار می‌شود تا به پایان برسد. کلمی که در این غذا استفاده می‌شود کلم سنگ یا قمری است.
o قنبرپلو شیرازی
در این غذا از برنج، گوشت چرخ کرده، بادمجان و ادویه‌ها استفاده می‌شود. قنبر پلو به صورت لایه‌لایه تهیه می‌شود، ابتدا لایه‌ای از برنج در قابلمه قرار می‌گیرد و روی آن لایه‌ای از بادمجان سرخ شده و گوشت چرخ کرده قرار داده می‌شود.
· غذاهای محلی اذربایجان شرقی:
اذربایجان شرقی در غرب ایران است که مرکز این استان شهر تبریز می‌باشد، بیش‌تر مردم تبریز ترک یا اذری زبانان هستند و غذاهای این استان شهرت جهانی دارند.
معروف‌ترین غذاهای اذربایجان شرقی شامل موارد زیر است:
o کوفته تبریزی
این غذای محلی معروف تبریزی با گوشت و برنج و لپه و سبزی‌های معروف و به‌صورت دایره‌ای پخت می‌شود.
o کباب بناب
بناب یکی از شهرهای مهم اذربایجان است که کباب ان بسیار معروف است، این کباب از فیله گوسفندی و رساته گوسفندی همراه با پیاز و دیگر مخلفات کباب طبخ می‌شود.
o قرابیه تبریز
قرابیه معروف‌ترین شیرینی تبریز است.
o دلمه کلم پیچ
دلمه کلم پیچ از گوشت چرخ کرده، برنج، لپه، سرکه سفید، رب گوجه فرنگی، شکر، پیاز، سبزی خشک بعلاوه الو پخته می‌شود.
· غذاهای محلی کرمانشاه:
استان کرمانشاه را همه به دنده کباب ان می‌شناسند اما جالب استکه این استان تنوع غذایی بسیار بالایی در انواع اش‌ها نیز دارد.
o آش سورانه
سوران نام گیاهی است که در فصل بهار و تابستان در کوه‌پایه‌های می‌روید و این اش نیز با همین گیاه پخته می‌شود و به نوعی اشی تابستانی است.
o دنده کباب
این کباب خوش طعم از دنده گوسفندی که با زعفران و رب و ادویه و و روغن کرمانشاهی و پیاز طعم دارشده است، پخته می‌شود.
o خورشت خلال
خورشت خلال کرمانشاهی از معروف‌ترین غذاهای محلی این استان است که از گوشت، خلال بادام، رب گوجه‌فرنگی، زرشک سیاه، گلاب ، لیموعمانی، پیاز، دارچین، زعفران دم‌کرده تهیه می‌شود و برخی در ان از روغن حیوانی نیز استفاده می‌کنند.
o ابگوشت باغی
این ابگوشت ترکیباتی مااند دیگر ابگوشت‌ها دارد ولی داخل ان میوه‌های تابستانه آلو، آلبالو، زردآلو، هلو، گیلاس، سیب نیز اضافه می‌شود.
· غذاهای محلی کردستان:
کشور ایران تنوع اب و هوایی بسیار بالایی دارد و این موضوع اثر زیادی برنوع غذاهایی که مردم مناطق مختلف طبخ می‌کنند گذاشته است، مثلا در کردستان که در منطقه کوهستانی قرار گرفته از گیاهی مانند ریواس که بیش‌تر در این مناطق رشد می‌کنند غذاهای بسیار خوشمزه‌ای پخته می‌شود.
غذاهای محلی کردستان موارد زیر هستند:
o خورش ریواس
ریواس که از گیاهان کوهستانی است همراه با گوشت و نعنا به‌صورت خورشتی آماده و با برنج سرو می‌شود.
o بریان کردی
بریان کردی غذای مخصوص مهمانی و جشن‌های مهم است که در ان بزغاله یا بره را ذبح و طبخ می‌کنند.
o شیش کباب
معروف‌ترین غذای کردستان است که برای تهیه ان گوشت گوساله یا گوسفند را در نعنای تازه، فلفل، سیر، زعفران، پیاز و روغن زیتون قرار می‌دهند. این کباب هم بر روی آتش و هم به صورت تابه ای آماده می‌شود.
o کوکوی ترگ خانه گان
ترگ خانه گان نوع سبزی خاص است که در کردستان رویش می‌کند، این سبزی خورد شده با تخم مرغ، آرد، پیاز و ادویه مخلوط می‌شود و در روغن داغ سرخ میگردد.
· غذاهای محلی خوزستان:
معمولا غذاهای محلی در جنوب ایران با فلفل و ادویه فراوان پخته می‌شوند وبه همین دلیل است که طعم بسیار ویژه‌ای دارند.
خوشمزه‌ترین غذاهای محلی خوزستان عبارت‌اند از:
o فلافل اهوازی
بعید است که نام فلافل‌های تند و معروف اهواز که از نخود وسبزیجات درست می‌شوند و به‌صورت ساندویچ سرو می‌شوند را نشنیده باشید.
o خرما پلو
خرما پلو یک غذای مجلسی محسوب می‌شود که از پلو، گوشت، خرما، ادویه، روغن تهیه میگردد.
o امگشت پلو
این غذای دریایی با ماهی قباد نمک سود شده، برنج، پیاز و کشمش پخته می‌شود.
o کبه عربی
کبه عربی یک غذای بسیار مقوی است که در لبنان و عراق نیز پخته می‌شود، این غذای محلی شبیه به سمبوسه گوشت با سیب زمینی و سبزیجات پخته می‌شود با این تفاوت که سمبوسه گوشت با نان و به‌صورت مثلی پیچیده می‌شود اما کبه عربی در لایه‌ای از برنج و به‌صورت گرد پیچیده می‌شود.
· غذاهای محلی سیستان و بلوچستان:
در این استان زیبای ایران معمولا غذاهای محلی ب پیاز و ادویه فراوان پخته می‌شوند، همچنین در مناطق جنوبی ان غذاهای دریایی رواج زیادی دارند. در مناطقی که خرما وجود دارد نیز یکی از مهم‌ترین ترکیبات غذایی خرما می‌باشد.
معروف‌ترین غذاهای محلی سیستان وبلوچستان:
o تباهگ
تباهگ گوشت گوسفندی خشک شده در پودر انار و نمک است که در درون اب و فلفل و نمک جوشانده می‌شود، سپس از همان اب برای پختن برنج استفاده می‌شود. در نهایت گوشت پخته شده یا سرخ میگردد یا به همان صورت اب‌پز با برنج سرو می‌شود.
o تنورچه
این غذای معروف محلی نوعی کباب از گوشت گوسفندی است که در درون تنور پخته می‌شود.
o ابگوشت زابلی
ابگوشت زابلی مانند دیگر ابگوشت‌های معمولی پخته می‌شود در ان ادویه‌ای که مخصوص همان منطقه است و اچار نام دارد، ریخته می‌شود که باعث طعم متفاوت این غذای محلی است.
o اوجیزک
غذای محلی شبیه به ابگوشت است که گوشت ندارد و از گوجه، روغن محلی، پیاز، آب و سیب زمینی پخته می‌شود و معمولا برروی ان یک تخم مرغ نیز می‌شکنند.
o پکوره
آب و خمیر مایه، پیاز، گشنیز و فلفل، ادویه، آرد گندم و آرد نخودچی مواد ادلیه پخت پکوره هستند.
معروف ترین غذاهای محلی ایران که حتما باید بخورید
کشور ایران به دلیل گستردگی جغرافیایی و تنوع اقوام و اب و هوا همواره یکی از کشورهایی بوده است که غذاهای بسیار معروفی دارد. غذاهای محلی ایران در بسیاری از استان‌ها مشترک و برخی از غذاها به‌صورت ویژه طبخ می‌شوند، مثلا برای خوردن شیشلیک حتما باید به مشهد سفر کنید یا برای چشیدن طعم واقعی دنده کباب باید به کرمانشاه بروید. معمولا هر استان ایران با توجه به وضعیت اقلیمی ان جا غذاهای خاصی دارد.