کاخ ساسانی سروستان

اغلب گردشگران استان فارس را به شهر شیراز و مقبره حافظ و سعدی یا باغ‌های ایرانی معروفش می‌شناسند . این در حالیست که در سایر شهرهای این استان هم جاذبه‌های دیدنی زیادی وجود دارد . یکی از این جاذبه‌ها کاخ ساسانی سروستان است که بازدید از آن شما را به شکوه تاریخ و معماری ایران باستان خواهد برد . این مجموعه ی تاریخی با عنوان مناظر باستان شناسی ساسانیان فارس در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است و از بعد از این ثبت جهانی شهرت و محبوبیت دوچندان پیدا کرده . کاخ ساسانی یک سازه چهار طاقی است که به نام‌های چهارطاق یا قصر ساسان هم شناخته می‌شود .

کاخ سروستان کجاست؟

همانطور که گفتیم کاخ ساسانی سروستان از جاهای دیدنی استان فارس است که در شهرستان سروستان و در ۱۴ کیلومتری جنوب این شهر واقع شده . فاصله این جاذبه ی تاریخی با شهر شیراز تنها دو ساعت با ماشین شخصی است . برای رفتن به کاخ سروستان می‌توانید از شهر شیراز وارد جاده شیراز_ فسا شده و ۵ کیلومتر بعد از جاده فسا وارد مسیر منتهی به کاخ شوید . همچنین یک راه دیگر وجود دارد که از طریق جاده شیراز_ بندرعباس یا همان آزادراه شیراز_ سروستان است . در این مسیر به سمت جاده خاوران سروستان پیچیده و بعد از اردوگاه شهید بهشتی سروستان وارد جاده خاکی کاخ ساسانی شوید .

ویژگی های کاخ ساسانی سروستان

کاخ ساسانی سروستان یکی از جاذبه‌های تاریخی استان فارس است که میراثی بازمانده از زمان حکومت ساسانیان می‌باشد . قدمت این کاخ به بیش از هزار سال پیش می‌رسد و مساحت آن ۲۵ هکتار است . این مجموعه باستانی که در فهرست آثار ملی نیز به ثبت رسیده در زمان پادشاهی بهرام گور ساخته شده است و شباهت بسیار زیادی به کاخ اردشیر بابکان در فیروزآباد دارد . متاسفانه این مکان تاریخی و مهم کشورمان هم مانند بسیاری از جاذبه‌های دیگر به دلیل بی‌توجهی مسئولین وضعیت چندان مناسبی ندارد . اگر به زیرساخت‌های گردشگری این مجموعه پرداخته و شرایط مناسب فراهم میشد امکان این وجود داشت که آن را به یک جاذبه گردشگری مهم و بستری مناسب برای جذب گردشگر و ایجاد درآمد تبدیل کرد .

تاریخچه‌

کاوش‌ها و تحقیقات زیادی بر روی این سازه تاریخی صورت گرفته که بر اساس آن نظرات مختلفی در مورد قدمت کاخ ساسانی مطرح شده است . اولین کسی که به تحقیق و پژوهش در مورد این مجموعه پرداخت فردی به نام سرگور اوزلی زبانشناس ، تاجر و اولین سفیر بریتانیا در ایران است. او در سال ۱۸۱۰ بعد از بازدید از این بنا آن را سازه ای آجری با سبک معمول دوره اسلامی معرفی کرد .

اما ۳۰ سال بعد سیاستمدار و معمار فرانسوی به نام اوژن فلاندن نظریه‌های جالبی در مورد این بنا ارائه کرد . او ابتدا معتقد بود که عمارت سروستان کاربری کاخ داشته و آن را با چندین چارطاقی مقایسه کرد . اما بعد از مدتی به این نتیجه رسید که این سازه آتشگاهی به جای مانده از دوره ساسانی می‌باشد .

همچنین یک باستانشناس فرانسوی دیگر به نام مادام ژان دیولافوا معتقد بود که کاخ ساسانی متعلق به اواخر دوره امپراتوری هخامنشی است . در نهایت امیل هرتسفلد باستان شناس و ایرانشناس آلمانی اعلام کرد که کاخ سروستان متعلق به دوره پادشاهی بهرام پنجم یا همان بهرام گور ‌میباشد که از سال‌های ۴۲۱ تا ۴۳۸ میلادی پادشاه ساسانی بوده است .

معماری

کاخ ساسانی سروستان در فضایی به وسعت ۲۵ هکتار ساخته شده که بخشی از این مساحت زمین‌های خالی و یک بخش اصلی آن هم کاخ است .با توجه به وجود تپه‌ها و ناهمواری‌های اطراف کاخ این نظریه مطرح شده که ساختمان‌های دیگری هم در این فضا وجود داشته . این سازه ی تاریخی از سنگ و آجر و گچ ساخته شده و دو ساختمان دارد . این ساختمان‌ها هر کدام دارای یک گنبد و ایوان‌های مخصوص به خود است .

نمای اصلی بنا در ضلع جنوبی قرار گرفته و شامل یک ایوان مرکزی و دو ایوان در اطراف می‌باشد . ایوان مرکزی که به شکل مربع طراحی شده ۱۸ متر ارتفاع و ۱۳ متر طول و عرض آن است . این ایوان به تالار اصلی و حیاط راه داشته . بسیاری کاخ ساسانی سروبستان را شبیه به کاخ اردشیر بابکان می‌دانند . البته وسعت این سازه یک چهارم کاخ اردشیر است و گویا از آن تنها برای پذیرایی استفاده می‌شده .

علت نام‌گذاری

همانطور که حتما خودتان هم فهمیده‌اید به علت قدمت این کاخ و اینکه میراثی به جای مانده از دوره ساسانی است به آن کاخ ساسانی گفته شده و به دلیل نزدیکی به شهرستان سروستان لقب کاخ ساسانی سروستان را به خود گرفته است . هرچند که اسامی دیگری مانند کاخ ساسانی و یا چارطاق برای این سازه بین مردم محلی رایج است .

چند نکته در بازدید از کاخ ساسانی سروستان

اگر شما هم به بازدید از بناهای تاریخی علاقه دارید بهتر است در سفرتان به استان فارس سری هم به این سازه ی باشکوه باستانی بزنید . بهترین زمان برای سفر به استان فارس با توجه به موقعیت جغرافیایی و آب و هوای این منطقه فصل بهار و یا اوایل فصل پاییز است . در این زمان هوا بسیار معتدل و مطلوب بوده و شما می‌توانید در فضایی مناسب به بازدید از کاخ بپردازید /.

این مجموعه بلیط ورودی ندارد و بازدید از آن رایگان است . همچنین در اطراف آن امکانات رفاهی مانند رستوران و بوفه وجود ندارد بنابراین بهتر است آب آشامیدنی یا خوراکی همراه خود داشته باشید .

بسیاری از عکاسان محوطه این کاخ را به دلیل دور بودن از مناطق مسکونی و نورپردازی مناسب به عنوان محلی مطلوب برای عکاسی در شب انتخاب می‌کنند .

جاهای دیدنی اطراف کاخ ساسانی سروستان

در نزدیکی این کاخ جاهای دیدنی دیگری هم وجود دارد که می‌توانید در سفرتان به این منطقه با یک تیر چند نشان زده و از آنها هم بازدید کنید . یکی از این جاهای دیدنی دریاچه مهارلو شیراز است . این دریاچه به دلیل داشتن رنگ صورتی یکی از زیباترین دریاچه‌های ایران به شمار می‌رود که در آن می‌توانید شاهد پرندگان مهاجری مانند فلامینگو باشید .

همچنین می‌توانید قبل از رسیدن به کاخ ساسانی سروستان به آرامگاه شیخ یوسف سروستانی رفته و از این بقعه تاریخی که محل زندگی و درس دادن شیخ یوسف بن یعقوب سروستانی بوده دیدن کنید .

علاوه بر این‌ها یک حمام قدیمی در شهر سروستان وجود دارد که به حمام کوهنجان معروف است . این سازه هم از جاهای دیدنی شهر به شمار می‌رود که معماری دیدنی و جذابی دارد .