قنات اکبرآباد بم
آب و مسائل مربوط به آن از گذشته تاکنون یکی از مهم‌ترین و استراتژیک‌ترین موضوعات در مناطق کویری بوده است . مردم برای زندگی بهتر و استفاده و دسترسی راحت‌تر به این مایع حیات همواره راهکارهایی اندیشیده اند . یکی از این راهکارها حفر قنات‌ها در دل کویر بوده . شهر کرمان نیز به عنوان یک شهر کویری و خشک از این قاعده مستثنا نیست و یکی از معروف‌ترین قنات‌های ایران را در دل خود جای داده . قنات اکبرآباد بم با داشتن یک همتای دوقلو به نام قاسم آباد از آثار ملی ایران محسوب می‌شود که در فهرست میراث جهانی یونسکو هم به ثبت رسیده . ما در این مطلب از مجله گردشگری بلیط اینجا قصد داریم که این قنات هزار ساله را به طور مفصل معرفی کنیم .
قنات اکبرآباد کجاست؟
قنات اکبرآباد در استان کرمان و از جاهای دیدنی بم می‌باشد . این قنات در روستایی با همین نام واقع شده است . برای رفتن به این قنات تاریخی باید ابتدا به شهر پروات رفته و از میدان اصلی این شهر به سمت راست بپیچید . از آنجا وارد بلوار آزادی شده و بعد از رسیدن به میدان زاهدی و بلوار شهدا به سمت راست و به طرف بلوار رسالت مسیرتان را ادامه دهید . با رسیدن به انتهای این بلوار دوباره به سمت راست رفته و از آنجا در دوراهی مسیری که تابلوی روستای اکبرآباد را در آن مشاهده می‌شود را در پیش بگیرید .
ویژگی های قنات اکبر آباد
قنات اکبرآباد شهرستان بم یکی از پرآب‌ترین قنات‌های ایران و جهان است که یک همتای دوقلو به نام قنات قاسم آباد دارد . این دو قنات در فهرست جهانی یونسکو ثبت شدند و قدمت آنها به بیش از دو هزار سال پیش می‌رسد . اکبرآباد آب شرب مردم منطقه را تامین کرده و از این جهت اهمیت بسیار زیادی دارد . به علاوه معماری منحصر به فرد و سایر ویژگی‌های این جاذبه باعث شده یکی از دیدنی‌های روستای اکبرآباد و شهرستان بم به شمار رود .
اگر بخواهیم دو خصلت مهم برای شهرت قنات اکبرآباد ذکر کنیم اولی وجود همتای دوقلوی آن یعنی قنات قاسم آباد است و دومی آبدهی بالای این قنات می‌باشد . به حدی که برخی معتقدند پرآب‌ترین قنات جهان است . طول قنات اکبرآباد ۱۱۰۰ متر و فاصله مظهر تا محل این قنات ۲۰۰ متر است . این جاذبه دیدنی ۳۵ میل چاه ارد و عمق چاه مادر آن به ۷ متر می‌رسد . قنات اکبرآباد حدود ۱۶ هکتار زمین کشاورزی را سیراب می‌کند و به دلیل معماری خاص و استحکامی که داشته از حوادث طبیعی بسیاری از جمله زلزله بم جان سالم به در برده است .
سازوکار قنات اکبرآباد
قنات اکبرآباد در طی سالیان دراز عامل آبادانی و طراوت منطقه خود شده است . این قنات ۱۱۸ مسیر دارد و آب مورد نیاز اهالی را تامین می‌کند . خود قنات آب‌های جمع شده در سفره‌های زیرزمینی که حاصل بارش برف و باران است تغذیه می‌کند . در ساخت قنات اکبرآباد از مصالحی مانند گچ و ساروج استفاده شده و وجود چهار گسل بزرگ در دشت بم باعث شده آب سفره‌های زیرزمینی به چند قسمت تقسیم گشته و به مناطق مختلف برود .
علت نامگذاری قنات اکبرآباد
علت نامگذاری قنات اکبرآباد بم وجود فردی معروف و ثروتمند به نام اکبر خان در این منطقه بوده است . اکبرخان که زحمت زیادی برای حفظ قنات و بهبود کیفیت آن و پیشرفت این خطه کشیده است از شهرت بالایی در میان اهالی برخوردار بوده . همین باعث شده قنات به نام این فرد خیر و متمول نامگذاری شود . در واقع روستایی که این قنات را در خود جای داده هم به همین نام شناخته می‌شود .
معماری قنات اکبرآباد
همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم قنات اکبرآباد بم از استحکام بسیار بالایی برخوردار است . معماری خاص و منحصر به فرد آن باعث شده از سایر قنات‌های اطراف متمایز شود . نمی‌توانیم دقیق بگوییم چه زمانی این قنات حفاری شده اما به طور تخمینی بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سال پیش به وجود آمده است . مصالح به کار رفته در ساخت آن یعنی ساروج و گل و نوع معماری باعث شده استحکام قنات اکبرآباد در بالاترین حد خود باشد .
تاریخچه قنات اکبرآباد
درباره تاریخچه قنات اکبرآباد بم داستان‌ها و روایت‌های مختلفی وجود دارد . به طور کلی کرمان با داشتن تمدن و تاریخی کهن از قدیمی‌ترین خطه‌های ایران است که آبادانی خود را به قنات‌های پر آبش مدیون است . برای همین نمی‌توان مرزی بین تاریخ این منطقه با قنات‌های موجود در آن قائل شد .
آب و هوا و بهترین زمان سفر به قنات اکبرآباد
هرجا که آب باشد آبادانی و زندگی و طراوت جاری است در اطراف قنات اکبرآباد بم نیز باغ‌های میوه و مناطق باصفایی وجود دارد که این خطه را به جایی خوش آب و هوا تبدیل کرده است . اما به طور کلی کرمان منطقه ای گرم و خشک است که تحمل هوای آن در تابستان‌ها به خصوص برای غیر بومی‌ها کار چندان راحتی نیست . بنابراین اگر قصد سفر به این استان و بازدید از قنات دیدنی روستای اکبرآباد را دارید بهتر است فصل بهار به ویژه ماه اردیبهشت را برنامه‌ریزی کنید . در این زمان علاوه بر آب و هوای معتدل طبیعت در اوج زیبایی و جلوه‌گری خود قرار می‌گیرد و شما می‌توانید در فضایی مساعد و هوایی مطبوع به گشت و گذار و بازدید از جاهای دیدنی این بپردازید .
جاهای دیدنی نزدیک به قنات اکبرآباد
در اطراف قنات اکبرآباد جاهای دیدنی زیادی وجود دارد که می‌توانید ساعت‌ها و روزها را در این منطقه گشته و تفریح کنید . در ادامه تعدادی از این جاذبه‌ها را به شما معرفی خواهیم .
قنات قاسم آباد
گفتیم که قنات اکبرآباد بم یک دوقلوی شبیه به خودش دارد که قاسم آباد لقب گرفته . این قنات پر آب هم بیش از ۱۰۰ هکتار زمین را سیراب می‌کند و ۵۰ حلقه چاه دارد . عمق چاه مادر آن ۴۴ متر است و آب آن حتی در تابستان‌ها خنک و گواراست .
ارگ بم
بعید است مسافری به استان کرمان برود و از ارگ تاریخی و دیدنی بم بازدید نکند . قلعه‌ای که تا قبل از زلزله مرگبار سال ۱۳۸۲ بزرگترین سازه خشتی جهان به شمار می‌رفت و سالانه گردشگران زیادی را از داخل و خارج به سوی خود می‌کشاند . اگرچه این قلعه خشتی در زلزله بسیار آسیب دید اما خرابه‌های آن هم نشان از معماری شگفت و تاریخ و تمدن کهن این منطقه دارد . فاصله ی ارگ بم تا قنات اکبرآباد تنها ۳۰ کیلومتر است .
ارگ راین
یکی دیگر از جاهای دیدنی اطراف قنات اکبرآباد بم ارگ راین است که از دیدنی‌ترین جاهای کرمان به شمار می‌رود . این ارگ در زمان ساسانیان ساخته شده و فاصله آن با قنات ۱۴۴ کیلومتر است . قلعه راین بعد از ارگ بم بزرگترین بنای خشتی دنیاست .
مسجد گنجعلی خان
مسجدی در میدان گنجعلی خان کرمان وجود دارد که میراثی بازمانده از دوره شاه عباس صفوی است . معماری این مسجد به سبک اسلامی طراحی شده و وجود نگارگری‌های زیبا و کاشی‌های رنگارنگ باعث شده در رقابت با زیباترین مساجد در شهرهای اصفهان ، شیراز و یزد قرار بگیرد . فاصله مسجد گنجعلی خان با قنات اکبرآباد ۲۰۰ کیلومتر است .
مطالب بیشتر در مجله گردشگری بلیط اینجا :