قلعه پرتغالی ها

قلعه‌ های‌ پرتغالی‌ که در جنوب ایران و نواحی خلیج فارس است یکی از جالب ترین قلعه‌ های ایران هستند که پرتغالی‌ ها برای استعمار در ایران و تجارت دریایی،  ایجاد کردند تا در مدت زمان اقامت خود در خاک ایران، بتوانند در مقابل شورش‌ های احتمالی ایرانیان از خود مراقبت کنند. این‌ قلعه‌ ها، کاربرد چند منظوره داشته‌ اند و تنها برای دفاع از حملات ایجاد نشده بودند.

این قلعه ها شامل انبارهای اسلحه، آب انبار بزرگ، اتاق های سرباز خانه، زندان، کلیسا، مقر فرماندهی و تالار است . کلیسای بعضی از این قلعه ها، دارای دو ردیف ستون های سنگی دایره ای شکل با قوس های زیبایی از سنگ های مرجانی تراش خورده. قلعه های پرتغالی ها یکی از نقاط دیدنی استان هرمزگان است.

تاریخچه قلعه پرتغالی ها

این قلعه از بزرگ‌ ترین بقایای برجای‌ مانده از دوران استعمار پرتغال در جنوب ایران محسوب می‌ شود. قلعه پرتغالی ها که در طول قریب به ۳۰ سال ساخته شده، مرکز فرماندهی پرتغالی ها در خلیج فارس آن دوران بوده است. پرتغالی ها برای مدت ۱۱۰ سال در جنوب ایران حضور داشتند و به‌ واسطه این قلعه امور اقتصادی و تجاری منطقه را به دست گرفتند.

آلبوکرک، سردار پرتغالی، بر این باور بود که تسلط بر سه منطقه راهبردی هرمز، خلیج عدن و مالاگا به آن‌ ها فرصت برتری نسبت به سایر رقبای تجاری می‌ دهد. به همین منظور، او تنگه استراتژیک هرمز را فتح کرد و استحکاماتی چون این قلعه را در جزیره قشم بنا ساخت.

سلطه پرتغال بر جنوب ایران بین سال‌ های ۱۵۱۴ تا ۱۶۲۳ میلادی اتفاق می‌ افتد. درنهایت گروهی از ایرانیان، در سال ۱۶۲۳ میلادی پرتغالی ها را از این بخش از ایران بیرون می‌ کنند. وطن‌ پرستانی به رهبری امام‌ قلی‌ خان، با فتح قلعه پرتغالی ها، پرچم آن‌ ها را   پایین می‌ کشند.

اینجا مهم‌ ترین سنگر برای پرتغالی ها در آن دوران به شمار می‌ رفت و پس از ۱۵۰ سال سلطه بر دریای عمان، از چنگشان خارج شد.

ماجرای چندین قلعه پرتغالی در ایران

۵ قلعه به نام قلعه پرتغالی ها در ایران وجود دارد که در ادامه اشاره ای به  آن ها خواهیم داشت . جالب است بدانید که قلعه پرتغالی‌ ها تنها در ایران نیست بلکه در رأس الخیمه و عمان هم مشابه آن وجود دارد.

۱. قلعه پرتغالی قرمز در هرمز

این قلعه که دلیل رنگ قرمز و خاصش شاید معروف ترین قلعه پرتغالی در ایران باشد . رنگ قرمز این قلعه به دلیل برداشت خاک سرخ جزیره و نزدیکی آن به معدن خاک سرخ است. پخش شدن رنگ جزیره روی قلعه در طی سالیان باعث شده سنگ ها به رنگ قرمز در بیاید .

این قلعه در ضلع شمالی جزیره هرمز در ساحل قرار دارد .

بنابر تاریخه این بنا این قلعه را امام قلی خان از سرداران شاه عباس فتح کرد. ساخت همین بنا ۳۰ سال طول کشیده است چون قرار بوده برای مقابله با بومیان ایران استفاده شود.

توپ های زنگ زده کنار قلعه از آثار تاریخی دیدنی این بناست که آن ها هم در طی سال های اخیر به رنگ قرمز درآمده اند . اما داخل کلیسا که پرتغالی ها سقف آن را با سنگ های مرجانی تزیین کرده اند ، هنوز کامل سرخ نشده .

۲. قلعه پرتغالی ها در بندر کنگ

از این قلعه آثار زیادی جز چند ستون سنگی برجا نمانده بنابراین نمی توان تصور کرد که عظمت این قلعه در چه حد بوده است .

گفته شده زمانی که پرتغالی‌ ها از پس گرفتن قلعه هرمز عاجز شدند  از شاه عباس خواستند تا در عوض چشم پوشیدن از سواحل ایران، بتوانند در بندر کنگ قلعه‌ ای بسازند و در بحرین مروارید صید کنند. آنها در آن جا قلعه‌ ای کوچک ساختند . به نحوی که از آن تنها بخش کوچکی در کنار ساحل بندر کنگ باقی مانده . این بنا نیز از گچ و ساروج ساخته شده و بعد از ۵۰۰ سال هنوز آثاری از آن باقی مانده است .

۳. قلعه پرتغالی ها در لارک

این قلعه که در جزیره لارک قرار گرفته پس از فتح هرمز و پایان امپراطوری پرتغالی‌ ها در این دریا، به عنوان زندان مورد استفاده حاکمان جزیره قرار می‌ گرفته همچنین پناهگاه امنی برای ساکنان در زمان وقوع بارش باران‌ های سیل‌ آسا و تخریب منازل مسکونی جزیره،  به شمار می‌ رفته است .این قلعه بزرگترین قلعه بعد از قلعه هرمز است .

 قلعه پرتغالی‌ های لارک در شمال جزیره قرار دارد و در دوره صفوی ساخته شد و اکنون با ستون‌ های جدید کار گذاشته شده، نگهداری می‌ شوند. این بنا بعد از قلعه جزیره هرمز بزرگترین قلعه پرتغالی‌ ها است .

۴. قلعه‌ ای پرتغالی ها در چابهار

قلعه‌ ای هم در چابهار و روستای تیس وجود دارد که به قلعه پرتغالی‌ ها معروف است . اما جالب است بدانید که این قلعه را پرتغالی ها نساختند بلکه قدمت آن به دوره اسلامی برمیگردد و پرتغالی‌ ها فقط در آن مستقر بودند. این بنای تاریخی در منطقه آزاد چابهار به شکل کاروانسرای شاه عباسی بیستون ساخته شده است، علت این شباهت میتواند هم عصر بودن با شاه سلیمان صفوی باشد. این قلعه دارای چهار گوشواره و دیوارهای هشتی است که روی یک تپه  قرار دارد و برای آنکه دید خوبی به دریای عمان داشته باشند، دو برج هم در دو طرف قلعه ساخته شده است .

این بنا که در سال ۵۴ ثبت ملی شده، از سنگ، آجر، ساروج و گچ به سبک معماری سلجوقیان ساخته شده و در دوره‌ های بعد معماری صفوی و قاجاری هم به آن اضافه شد. این بنا دارای حیاط، آب انبار و چاه بوده است که پرتغالی ها به دلیل داشتن موقعیت راهبردی و استراتژیک آن را تصرف کردند.

۵. قلعه پرتغالی‌ ها . بندر لافت قشم

جزیره قشم یکی از جزایر زیبا و دیدنی در جنوب ایران می باشد . قلعه پرتغالی ها در ضلع شمالی جزیره قشم و در ساحل دریای خلیج فارس قرار دارد.

این قلعه که ما در این مطلب به طور مفصل تر در موردش توضیح دادیم ؛ کوچک‌ تر از قلعه پرتغالی‌ ها در هرمز است و ارتفاع دیوارهایش به چهار متر نمی‌ رسد. هر چند که این بنا هم از آهک و گچ ساخته شده است اما کلیسایی مثل کلیسای هرمز ندارد. این بنا هم بیشتر برای انبار اسلحه و مهمات کاربری داشته است.

ساعت بازدید قلعه پرتغالی ها در قشم

مدت زمان پیشنهادی برای بازدید از  این جاذبه: ۱ الی ۲ ساعت

قیمت بلیط بازدید قلعه پرتغالی ها در قشم

برای سفر به جنوب ایران و بازدید از قلعه دیدنی پرتغالی ها به سایت بلیط اینجا مراجعه کنید.