سرگذشت شهر تبریز مملو از اتفاقات تلخ و شیرین و دلاوری‌های پرشمار مردمان تبریزی است. در طول دوره‌های تاریخی مختلف بناهای متعددی در شهر تبریز ساخته شده که هر کدام نشان‌دهنده برگی از شکوه و جلال شهر تبریز در طول تاریخ هستند. خانه های تاریخی تبریز از اصلی‌ترین نماد‌های این شهر به شمار می‌آیند و هر ساله گردشگران متعددی برای بازدید از آن به شهر اولین‌های ایران مراجعه می‌کنند.
۶ خانه تاریخی تبریز که نباید دیدن آن را از دست بدهید
در دل خانه‌های قدیمی، حکایت‌های مختلفی نهفته است. تعداد پرشمار خانه‌های تاریخی در تبریز موجب شده تا گردشگران متعددی تنها برای تماشای این خانه‌ها و تجربه زندگی ساده و بی‌آلایش گذشتگان پا به پایتخت گردشگری ایران بگذارند.
تعدادی از زیبا‌ترین و شناخته‌شده‌ترین خانه های تاریخی تبریز به شرح زیر هستند:
· خانه استاد شهریار، ساده و اصیل
نمی‌شود حرف از تاریخ تبریز به میان بیاید و در مورد استاد شهریار صحبت نشود. بازدید از منزل این شاعر گران‌بها می‌تواند برای عاشقان شعر و ادب تجربه‌ای بسیار لذت بخش باشد.
استاد شهریار دو دهه آخر عمرشان را در این منزل سپری کرده و اشعار متعددی را در همین محل سروده‌اند. پس از درگذشت شهریار و با همکاری اعضای خانواده، منزل استاد به موزه‌ای از آثار و یادمان‌های ایشان تبدیل شد.
این منزل تاریخی، دارای زیربنایی در حدود ۲۵۰ متر مربع بوده و در دو طبقه ساخته شده است. نمای بیرونی منزل استاد شهریار بافتی بسیار ساده داشته و سر تا سر آن با آجر قرمز پوشانده شده است. در فضای داخلی نیز می‌توانید مجموعه‌ای از آثار به‌جای‌مانده از استاد را مشاهده نمایید.
· خانه مشروطه، پناه گاه امن بزرگان تبریز
خانه مشروطه در تبریز به عنوان یکی از مهمترین خانه های تاریخی تبریز و حتی ایران شناخته می‌شود. این عمارت با شکوه به عنوان سمبلی از انقلاب مشروطه در قلب شهر تبریز به چشم می‌خورد.
ستارخان و باقرخان به عنوان دو تن از تأثیرگذارترین افراد، در طول تاریخ ایران مدت‌ها در خانه مشروطه سکونت داشته‌اند. خانه مشروطه در بنایی به مساحت حدود ۱۳۰۰ متر مربع در دو طبقه ساخته شده است. معماری عمارت اصلی این خانه تاریخی، در دوران قاجار با استفاده از الگوهای معماری سنتی ایرانی طراحی شده است.
در مقابل درب ورودی این منزل می‌توانید ستون‌های بلند با گچ‌بری‌های چشم نواز را تماشا کنید. استفاده از پنجره‌های مشبک رنگی، در پنجره‌های مرکزی این عمارت، جادویی از رنگ و نور را به وجود آورده است.
· خانه حریری، نقش و نگاری که چشمانتان را جادو می کند
اگر می‌خواهید اوج هنر و زیبایی را از نزدیک مشاهده کنید، بهتر است تماشای خانه حریری را از دست ندهید. بنا بر شواهد تاریخی این خانه در گذشته متعلق به محمد آقا حریری یکی از معروف‌ترین تاجران تبریز بوده است.
بنای بیرونی عمارت با پنجره‌های چوبی و گچ‌بری‌های متعدد زیبایی چشم‌نوازی دارد؛ اما چیزی که خانه حریری را از سایر خانه های تاریخی تبریز متمایز می‌کند نقاشی‌های بی‌نظیر بر روی دیوارهای داخلی و سقف عمارت است. زیبایی بی‌بدیل عمارت حریری، شما را مدهوش کرده و نقش و نگار آن تا مدت‌ها در ذهن شما باقی خواهد ماند.
· خانه پروین اعتصامی، ساده و چشم نواز
تماشای زادگاه مشهورترین شاعر زن ایرانی، می‌تواند برای هر گردشگری جذاب باشد. برای تماشای خانه پروین باید به محله ششگلان تبریز مراجعه کنید. در حال حاضر منزل این شاعر پر آوازه، به محل دائمی نمایشگاه‌های اداره میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی تبدیل شده است.
با ورود به منزل پروین، می‌توانید فضایی سر سبز با حوضی تماشایی در میان حیاط آن را مشاهده کنید. در ابتدای راه پله ورودی منزل پروین مجسمه این شاعر مشهور به چشم می‌خورد. در عمارت داخلی منزل پروین، می‌توانید اوج سادگی و زیبایی معماری ایرانی را تماشا کنید. دیوارهای گچی در کنار پنجره‌های نورگیر، چشمان گردشگران را مجذوب خود کرده است.
· خانه امیر نظام گروسی یا موزه قاجار
در ادامه سفر به خانه های تاریخی تبریز بهتر است سری به منزل امیرنظام گروسی بزنید. این خانه تاریخی امروزه با نام موزه قاجار شناخته می‌شود. عمارت باشکوه امیر نظام، زیربنایی حدود ۱۵۰۰ متر مربع داشته و در دو طبقه ساخته شده است.
در طراحی این خانه از المان‌های مختلف معماری اصیل ایرانی نظیر: ستون‌های متعدد، پنجره با شیشه‌های مشبک، حوض‌ها، باغچه‌ها و آجرکاری سقف استفاده شده و در طبقات مختلف خانه امیر نظام می‌توانید آثار تاریخی متعدد به جا مانده از دوران قاجار و پهلوی را مشاهده کنید.
· خانه بهنام، قدیمی ترین خانه تاریخی تبریز
متأسفانه زلزله‌های متعددی که در طول دوره‌های مختلف در شهر تبریز رخ داده است، موجب شده تا بسیاری از خانه‌های پیش از دوران قاجار در شهر تبریز، از بین بروند. در این بین خانه بهنام به عنوان یکی از معدود خانه های تاریخی تبریز محسوب می‌شود که قدمت آن به پیش از دوران قاجار (دوره زندیه) بر می‌گردد.
خانه بهنام دارای دو ساختمان مجزا بوده که ساختمان بزرگ‌تر حالت قشلاقی داشته و ساختمان دیگر، بیش‌تر در فصول گرم سال مورد استفاده قرار می‌گرفت.
نورپردازی بی‌نظیر، در کنار طراحی چشم نواز سقف و استفاده از ساختار گنبدی شکل در دیوارهای این عمارت موجب شده تا گردشگران متعددی برای بازدید از این خانه تاریخی به شهر تبریز مراجعه کنند.
تجربه سفری به یاد ماندنی در شهر تبریز
خانه های تاریخی تبریز تنها جاذبه شهر اولین‌های ایران محسوب نمی‌شود. شما می‌توانید در کنار بازدید از عمارت‌های باشکوه و خانه‌های قدیمی، به بازارهای سنتی، موزه‌ها، مساجد تاریخی و مقبره مشاهیر تبریزی نیز سر بزنید.
اگر تمایل دارید تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن بلیط سفر به تبریز را دریافت کنید، بهتر است به سایت بلیطینجا مراجعه کرده و درخواست خود را ثبت نمایید.
سوالات متداول
خانه شهریار در کدام منطقه تبریز قرار دارد؟
خانه استاد شهریار در محله مقصودیه و خیابان شهریار واقع شده است.
قدیمی‌ترین خانه تاریخی به جا مانده در شهر تبریز چه نام دارد؟
خانه بهنام به عنوان یکی از قدیمی‌ترین خانه‌های تاریخی شهر تبریز به شمار می‌آید.
دلیل تخریب خانه‌های تاریخی تبریز چیست؟
متاسفانه به دلیل زلزله‌های متعددی که در طول دوره‌های مختلف در شهر تبریز رخ داده، بسیاری از خانه‌های تاریخی این شهر تخریب شده است.