خانه‌های تاریخی اصفهان
اصفهان با داشتن بیش از ۶۰۰۰ اثر تاریخی یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران و حتی جهان به شمار می‌رود . از جمله این آثار خانه‌های تاریخی اصفهان هستند که هر کدام داستان و ماجرایی را در لابلای خشت و آجر خود پنهان کرده‌اند . این خانه‌ها هر کدام روایتگر تاریخ کهن و اصالت و شکوه نصف جهان می‌باشند که بازدید از آنها برای هر گردشگر و تاریخ دوستی جذاب و به یاد ماندنی است . اتاق‌های تو در تو ، معماری‌های خاص و باشکوه ،شیشه های رنگی ، کاشی کاری و آینه کاری ها ، حوضچه‌های آبی باصفا در حیاط‌هایی دلباز همگی خانه‌های تاریخی را را به یکی از محبوب ترین جاهای دیدنی در شهر اصفهان تبدیل کرده‌اند . تعداد این جاذبه‌ها کم نیست و ما در ادامه این مطلب از مجله گردشگری بلیط اینجا به معرفی چند نمونه معروف از آنها بسنده می‌کنیم .
خانه تاریخی بخردی
اولین جایی که در خانه‌های تاریخی اصفهان معرفی خواهیم کرد خانه بخردی نام دارد که در محله سنبلان این شهرواقع شده . قدمت این عمارت به دوره صفویه برمی‌گردد و در حال حاضر از آن به عنوان اقامتگاه سنتی درآمدزایی می‌شود . اما کاربری آن از دوران صفویه تا قاجار کاروانسرا بوده است . بنای بخردی در دسته خانه‌های ایوان دار است . به این صورت که ایوان در قسمت میانی قرار گرفته و در شمال آن تالار اصلی خانه واقع شده . ضلع شرقی و غربی ایوان اتاق‌ها وجود دارند که تعدادشان ۱۲ عدد است . خانه بخردی با داشتن شیشه کاری‌های رنگارنگ و زیبا ، تزیینات داخلی چشم نواز و دو حیات اندرونی و بیرونی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است .
خانه تاریخی ملاباشی
یکی دیگر از خانه‌های تاریخی اصفهان ملاباشی نام دارد که قدمتش به دوران زندیه برمی‌گردد . در زمان سلطنت ظل السلطان فرزند ناصرالدین شاه کل محله و کوچه‌ای که عمارت در آن واقع شده توسط فردی به نام میرزا احمد ملا باشی خریداری شد . میرزا احمد که از علما و فقیهان زمان خود بود این خانه را به منظور انجام فعالیت‌های مذهبی و فرهنگی در نظر گرفت . امروزه به این عمارت خانه معتمدی هم می‌گویند چرا که در سال در سال ۱۳۸۰ فردی به همین نام آن را خریده و بازسازی کرد .
خانه تاریخی ملا باشی در دو طبقه شامل شاه نشین ، اتاق ۵ دری ، اتاق ۹ دری ، تابستان نشین ، زمستان نشین و … می‌باشد . همچنین مانند سایر بناهای تاریخی یک حیاط اندرونی و یک حیاط بیرونی دارد و کل بنا با تزییناتی مانند شیشه‌های رنگی ، نقاشی‌ها ، گچبری‌ها ، مقرنس کاری ، آینه کاری ، طلاکاری و … آراسته شده . خانه ملا باشی یا معتمدی که در محله پاقلعه اصفهان واقع شده در حال حاضر یکی از معروف‌ترین هتل‌های این شهر است .
خانه تاریخی امین التجار
در نزدیکی خانه ملا باشی عمارت تاریخی دیگری به نام امین التجار واقع شده که متاسفانه در حال حاضر به دلیل ساخت خیابان بخش زیادی از حیات آن تخریب شده است .این خانه به شخصی به نام محمدعلی امین التجار تعلق داشته و قدمت آن به دوره قاجار برمی‌گردد . امین التجار که یک شخص سیاسی و از تاجران مشهور اصفهان بوده جلسات مشروطه خواهی زیادی را در این عمارت برگزار می‌کرده است . او پس از پیروزی مشروطه به عنوان نماینده مردم اصفهان انتخاب می‌شود .
بسیاری عمارت امین التجار را به عنوان خانه انگورستان می‌شناسند . چرا که این بنا در زمینی ساخته شده که در زمان حکومت نادرشاه افشار باغ انگوری در آن قرار داشته . از بخش‌های مختلف خانه انگورستان هم می‌توان به اتاق شاه نشین ، حیاط اندرونی و بیرونی ، اتاق نظارت ، اتاق آرامگاه حوضخانه و … اشاره کرد . همه این بخش‌ها با آینه کاری ، نقاشی و گچبری‌های زیبا و دیدنی تزیین شده‌اند .
خانه وثیق انصاری
یکی دیگر از خانه‌های تاریخی اصفهان خانه وثیق انصاری است که باز هم متعلق به دوره قاجار است . این خانه در سه طبقه ساخته شده و ورودی آن در ضلع جنوب غربی بنا قرار دارد . بعد از اینکه از ورودی رد میشوید ک هشتی و یک دالان مقابلتان ظاهر می‌شود و پس از آن حیاطی زیبا و با صفا را خواهید دید . عمارت انصاری نمایی به شکل یک تالار با دو گوشواره در دو طرفش دارد که همگی با مقرنس و طلاکاری‌های زیبایی آراسته شده اند . اگر به طبقه آخر بروید پنجره‌های رنگی با انعکاس نور به داخل جشنواره‌ای رنگارنگ پیش چشمتان خلق می‌کنند . عمارت وثیق در میدان کهنه ، خیابان هارونیه و کوچه حمام مشیر اصفهان واقع شده است .
خانه تاریخی مشروطیت
خانه تاریخی مشروطیت که قدمت بنای آن به دوره قاجار می‌رسد . در سال‌های ابتدایی حکومت رضا شاه متعلق به استاد شیخ فضل الله نوری و محمد تقی رازی اصفهانی بوده است . علت نامگذاری این عمارت برگزاری جلسات متعدد بین مشروطه خواهان ، آزادی‌خواهان ، روشنفکران ، علما و رجال سیاسی و فرهنگی در آن بوده است .
خانه مشروطیت نیز مانند سایر خانه‌های تاریخی از تزییناتی مانند نقاشی‌های دیواری ، شیشه‌های رنگی ، گچ بری‌ها و … برخوردار است . این بنا دو شاه نشین در شمال و جنوب و دو حیاط اندرونی و بیرونی به علاوه ۱۲ اتاق دارد . امروزه از این بنا به عنوان یکی از موزه‌های اصفهان استفاده می‌شود و در آن ماکت‌ها و عکس‌هایی از دوره مشروطه به نمایش در می‌آید که بازدید از آنها برای عموم رایگان است .
خانه دهدشتی اصفهان (کافه هوگر)
یکی از معروف‌ترین کافه‌های اصفهان یعنی کافه هوگر در خانه تاریخی به نام دهدشتی راه اندازی شده است . عمارت بنایی بازمانده از دوره قاجار است که دارای دو فضای باز می‌باشد . از جمله قسمت‌های مختلف این خانه می‌توان به تالار ، اتاق‌ها ، حیاط اندرونی و بیرونی ، مطبخ حوضخانه و … اشاره کرد .
محوطه بیرونی این عمارت حیاطی بسیار سرسبز و با صفاست و دور تا دور آن با اتاق‌ها احاطه شده است که هر کدام با درهای چوبی به یکدیگر متصل اند . عمارت دهدشتی اصفهان که در منطقه دروازه دولت این شهر واقع شده در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است . علاقمندان می‌توانند همه روزه از ساعت ۱۱ تا ۲۳ شب به این مکان تاریخی رفته و ضمن بازدید از فضای عمارت ساعاتی را در یک کافه رستوران با کیفیت سپری کنند .
خانه تاریخی شیخ الاسلام
یکی دیگر از خانه‌های تاریخی اصفهان که آن هم در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده خانه تاریخی شیخ الاسلام است . این عمارت محل سکونت فردی به نام محمد باقر سبزواری شیخ الاسلام اصفهان و نوادگان او بوده . این بنا در دسته خانه‌های دو ایوانی به شمار می‌رود که معماری دوره صفویه را می‌توان در آن به تمامی مشاهده کرد .
هرچند که بسیاری از تزیینات داخلی بنا در دوره قاجار به آن اضافه شده است . در حال حاضر بخشی از خانه تاریخی در اختیار بازدید عموم قرار گرفته و بخشی دیگر از آن جنبه خصوصی داشت و در اختیار بازماندگان شیخ الاسلام قرار دارد . در سال ۸۹ این بنا به عنوان موزه نساجی یا خانه نساجی اصفهان معرفی شد و در آن کارگاه‌های هنرهای دستی در زمینه های سنتی مرتبط با نساجی برگزار می‌شود .
خانه سوکیاس
آخرین جایی که در معرفی خانه‌های تاریخی اصفهان به بررسی آن خواهیم پرداخت خانه سوکیاس در محله جلفا این شهر است . گویا این خانه در سال ۱۶۵۵ و دوران حکومت شاه عباس صفوی بنا شده . نام این عمارت از آخرین مالک آن فردی به نام سوکیاسیان گرفته شده است . بنابر دلایل نه چندان معلومی این خانه تاریخی در دوره پهلوی متروکه مانده و در نهایت در سال ۱۳۵۲ توسط فرح پهلوی خریداری شده و در اختیار دانشگاه فارابی اصفهان قرار داده می‌شود .
مطالب بیشتر درباره اصفهان در مجله گردشگری بلیط اینجا :